Diyabet hastalığında dikkat edilmesi gereken hususlardan biri de ayaklardır. Diyabet hakkında sıklıkla sorulan sorulardan biri de ayak bakımıdır. Diyabette ayak bakımı nasıl yapılır, neden olur? Ayaklardaki kan akışını yavaşlamasına neden olmakla bir arada önemli sıkıntılara neden olan diyabette ayak bakımında dikkat edilmesi gerekenleri Prof. Dr. Alper Çelik, değerli bilgileri paylaştı. İşte diyabetten ayakları muhafazanın 18 yolu!
KÜÇÜCÜK BİR AYAK KESİĞİ ÇOK ÖNEMLİ!
Küçük bir kesiğin bile çok önemli sonuçlara yol açabileceği diyabet hastalığı ayaklarınız açısından tehlikeli olabilir. Diyabet ayaklarınızın hissizleşmesine neden olan hudut hasarına yol açabilir ve tıpkı vakitte ayaklara kan akışını da yavaşlatabileceği için yaraların düzgünleşmesini zorlaştırabilir ya da enfeksiyon direncini azaltabilir. Tüm bu problemler nedeniyle ayakkabınızdaki yabancı bir cismi fark edemeyebilirsiniz. Sonuç olarak ayağınız kabarır ya da yara olur. Bu da bir uzvun kesilmesine kadar gidebilecek olan enfeksiyon ya da güzelleşmeyen yaralara yol açabilir.
UYURKEN ÇORAP GİYİN
Gece ayaklarınız üşüyorsa çorap giyin. Asla ısıtıcı ped ya da sıcak su torbası kullanmayın. Bu şekil eserler diyabetinizden kaynaklı hissizlik nedeniyle farkında olmadan ayağınızı yakmanıza neden olabilir.
DİYABETİNİZİ DENETİM ALTINDA TUTUN
Kan glikoz düzeyini hedeflediğiniz aralıkta tutmak için sıhhat bakım grubunuzla çalışın. Diyabetinizi denetim altında tutmak ve devamlı dikkat birçok sorunu çözmenin esas kuralıdır.
HER GÜN AYAKLARINIZI DENETİM EDİN
Her gün ayak denetimi için muhakkak bir vakit ayırın. Çıplak ayakta kırmızı lekeler, kesik, şişme, çatlak, yaralanma, kızarma ya da tırnak sorunu olup olmadığını görmek için her gün denetim yapın. Ayak tabanını görmek için büyüten el aynası kullanın ya da birinden yardım isteyin. Dikkatinizi çeken bir şey olursa hekiminize başvurun.
AYAKLARINIZI HER GÜN ILIK SUYLA YIKAYIN
Ayaklarınızı her gün yıkayarak pak tutun. Yeni doğan bebeklerin yıkandığı ılık su sıcaklığındaki su ile ayaklarınızı yıkayın. Ayaklarınızı sıcak suyla yıkamayın. Kurularken bilhassa ayak parmaklarının ortasının nemli kalmamasına dikkat edin. Parmak ortalarında kalan uzun vadeli nem bu kısımlarda mantar oluşumunu tetikler.
AYAKLARINIZI NAZİKÇE YIKAYIN
Yumuşak bir sabun bezi ya da sünger kullanın. Ayak parmaklarının ortalarını yumuşak hareketlerle yavaşça silerek dikkatle kurulayın.
PARMAK ORTALARINI NEMLENDİRMEYİN
Ayak derisinin yumuşak ve pürüzsüz kalmasını sağlayın. Kuru cildin neden olacağı kaçınma ya da çatlaklara karşı ayak derisini nemlendirici krem sürün. Ama mantar enfeksiyonu oluşmasını önlemek için ayak parmaklarınızın ortasını nemlendirmeyin. Ayaklarınızın üstünü ve altını kalın bir katman cilt losyonu ile ovun, ayak parmaklarının ortasına bu losyondan sürmeyin.
AYAK TIRNAKLARINI DİKKATLİ BİR HALDE KESİN
Tırnakları düz kesin ve kenarları törpüleyin. Tırnakları çok kısa kesmeyin. Bu ayak tırnaklarının deri altına hakikat büyümesine neden olur. Tırnaklarınızla ilgili sıkıntılarınız varsa hekiminize danışın.
NASIRI KENDİ BAŞINIZA TEDAVİ ETMEYE KALKIŞMAYIN
Banyo cerrahisi ya da nasır yakısı üzere şeyler kullanmayın. Gerekli tedavi için hekiminize başvurun. Nasırlar yaygın görüldüğü için değersiz üzere algılanır lakin sıhhatiniz için nasır tedavisini hekiminiz ile yürütmeniz de kıymetlidir.
HER VAKİT ÇORAP VE AYAKKABI GİYİN
Asla yalın ayak yürümeyin. Ayağınıza tam oturan ve onu koruyan rahat ayakkabılar giyin. Ayakkabınızı giymeden evvel içini denetim edin. Ayakkabı tabanının düz olduğundan ve içinde bir şey bulunmadığından emin olun. Pak ve kuru çorap giyin: Çoraplarınızı her gün değiştirin.
GİYMEDEN EVVEL AYAKKABINIZI SALLAYIN VE İÇİNİ DENETİM EDİN
Unutmayın, ayağınız içerideki bir taşı ya da yabancı cismi hissedemeyebilir, bu yüzden ayakkabınızı giymeden evvel her vakit içini denetim edin.
DİYABETLİLER İÇİN ÖZEL ÜRETİLMİŞ ÇORAPLARDAN ALMAYI DÜŞÜNÜN
Bu çoraplar fazladan yumuşaktır, lastik yoktur, ayak bileğinden üsttedir ve ciltten nemi uzaklaştıran liflerden yapılmıştır. Ayak sıhhatiniz için gereken uygun şartları sağlaması açısından bu şekil çorapları kullanabilirsiniz. Fakat bu çorapların yetkili kuruluşlardan onay aldığından ve sahiden diyabetliler için üretilmiş eserler olduğundan emin olun.
AYAKLARINIZI SICAK VE KURU TUTUN
Yağmurda ya da karda ayaklarınızın ıslanmasına müsaade vermeyin. Kışın sıcak tutan çoraplar ve su ve soğuk geçirmeyen ayakkabılar giyin.
AYAĞINIZI SICAKTAN VE SOĞUKTAN KORUYUN
Plajda ve sıcak yollarda ayakkabı giyin. Ayağınızı sıcak suya sokmayın. Su sıcaklığının, bebek banyosu ılıklığında olup olmadığını denetim edin. Asla sıcak su torbası, ısıtıcı ped ya da elektrikli battaniye kullanmayın.
AYAK TABANINDA TER ÖNLEYİCİ KULLANMAYI DÜŞÜNÜN
Prof. Dr. Alper Çelik, Ayaklarınızda çok terleme varsa bu âlâ bir tahlil olabilir diyerek
ASLA YALINAYAK YÜRÜMEYİN
Evde bile! Her vakit ayakkabı ya da terlik giyin. Bir şeye basıp ayağınızın yaralanmasına neden olabilirsiniz.
BACAK BACAK ÜSTÜNE ATMAYIN
Otururken ayaklarınızı yükseğe kaldırın. Ayak parmaklarınızı hareket ettirin ve ayak bileklerinizi üst aşağı 5 dakika boyunca günde 2 ya da 3 sefer oynatın. Uzun müddet bacak bacak üstüne atmayın.
SİGARA KULLANMAYIN
Sigara ayaklarınıza kan akışını sonlandırır ve damar tıkanıklığına da neden olmaktadır. Sırf diyabetliler için değil tüm beşerler için sigara kullanımının ziyanları katidir ve kullanılmaması gerekir.
DÜZENLİ AYAK MUAYENESİ YAPTIRIN
Düzenli olarak ayak ve ayak bileği cerrahını ziyaret etmek, diyabete bağlı komplikasyonların gelişmesini önlemeye yardımcı olacaktır.
