Balgamlı-balgamsız ve kronik-akut olmak üzere iki farklı biçimde sınıflandırılan öksürük, inatçı hale geldiğinde hayatı çekilmez kılıyor. Pek çok sebeple ortaya çıkabilen öksürüğe en fazla enfeksiyon hastalıkları ve alerjik ögeler yol açıyor. 3 haftadan daha uzun süren öksürük ise kronik öksürük olarak tanımlanıyor. İşte öksürüğün nedenleri ve tedavi yöntemleri!
Öksürük nedir?
Öksürük bir hastalık değil, boğaz ve teneffüs yollarını temizlemeye yarayan bir savunma sistemidir. Öksürük, balgamlı-balgamsız ve kronik-akut olmak üzere iki farklı biçimde sınıflandırılabilir. Balgamsız öksürük, kurudur ve boğazda bir gıcık hissine neden olabilir. Şayet öksürükle birlikte balgam ismi verilen sıvı geliyorsa buna “prodüktif öksürük” denir. 3 hafta ve daha uzun süren öksürükler kronik öksürük olarak kabul edilir. Akut öksürük enfeksiyonları ise sinüzit, farenjit, nezle, akciğerlere yabancı cisim kaçması üzere nedenlerle oluşur. Kronik öksürükler bazen senelerce sürebilir.
Öksürük neden olur?
Öksürüğün pek çok nedeni olabilir. Nezle ve grip, farenjit, astım, geniz akıntısı, reflü, kalp yetmezliği, tüberküloz, akciğerde sıvı toplanması üzere hastalıklar kuru öksürüğe neden olabilir. Sinüzit, bronşit yahut sigara içimi ise balgamlı öksürüğe yol açabilir. Ayrıyeten; kronik kulak sorunları, uzun müddet kullanılan tansiyon ilaçları ve sigara da öksürük nedenleri ortasındadır. Vakit zaman öksürüğün nedeni ruhsal de olabilir.
Kuru öksürük enfeksiyon yahut alerjilere bağlı
Geceleri ortaya çıkan, kuru ve balgamsız öksürük ekseriyetle viral üst teneffüs yolu enfeksiyonuna ya da alerjiye bağlıdır. Geniz akıntısı, sinüzit ve gastroösefageal reflüye bağlı öksürükler çocuk uykuya daldıktan çabucak sonra başlamaktadır. Antrenman, hareket, gülme ve ağlama ile artan öksürük astıma işaret etmektedir. Kaba, boğuk, havlar usulde öksürük krupta görülmektedir. Gürültülü, metalik öksürük trakeit denilen teneffüs yolu enfeksiyonu göstergesi olabilmektedir. Boğmacada öksürük nöbet halinde ve haykırır üsluptadır. Pnömoni (zatürre) ve tüberkülozda öksürük kurudur. Bronşiektazi, akciğer apsesi, kistik fibrozis üzere akciğer hastalıklarında öksürük balgamlıdır.
Öksürüğün şiddetlenmesine yol açan faktörler
Sigara kullanımı: Sigara nedeniyle mukus üreten bezler büyür ve bu hava yollarında daha fazla salgıya sebep olup öksürüğe neden olabilir ya da var olan öksürüğün şiddetini artırabilir.
Alerjen unsurlar: Polenler, mesken tozu akarları (gözle görülemeyen küçük canlılar) ve konut içi mantarları üzere alerjen unsurlara maruziyet öksürüğü şiddetlendirebilir.
Çevresel faktörler: Toz, parfüm kokusu, deterjanlar, soğuk hava ve hava kirliliği birtakım durumlarda öksürüğü tetikleyebilir.
Egzersiz: Egzersiz yapmak, bilhassa astımlı hastalarda öksürüğü tetikleyebilir.
İlaçlar: ACE inhibitörü ismi verilen kaptopril, enalapril üzere ilaçlar öksürüğe neden olabildiği üzere öksürük şiddetini de artırabilir.
Öksürüğe ne yeterli gelir?
Öksürükten kurtulmak, öksürüğe sebep olan hastalıkların saptanarak, tedavi edilmesi ile mümkündür. Öksürüğü giderecek kimi teklifler ise şöyle;
– Nizamlı ve istikrarlı beslenmek, bilhassa kış aylarında kâfi C vitamini almak
– Her türlü tozlu ve kirli ortamdan uzak durmak,
– Beden direncini korumak için tertipli spor yahut yürüyüş yapmak
– Halsiz yahut yorgun düşmemek için uyku müddetlerine dikkat etmek ve bedeni dinlendirmek,
– Bol sıvı almak
– Mukus yahut balgam üreten bir öksürüğe buharla teneffüs etmek uygun gelebilir. Sıcak bir duş yahut banyo yapılması ve banyonun buharla dolması sağlanmalıdır. (Not: Öksürük astımaya bağlıysa bu uygulamayı yapmayın. Çünkü buhar semptomları daha da kötüleştirebilir.
– Meyan kökü balgam söktürücü misyonu görür
– Zencefil çayı ise boğaz iltihabını yatıştırır.
