Guatr hastalığı nedir? Guatr hastalığının belirtileri neler? Guatr hastalığı nasıl tedavi edilir? Uzmanlar uyarıyor! Cilt kuruluğu guatr hastalığının habercisi olabilir? Pekala neden? İşte tüm merak edilenleri Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Sarper Işıksel’den öğrendik.
Yaz günü bile üşüyorsanız…
“Tiroid hastalıklarının iyot eksikliğine, ailevi eğilime ve günlük hayat şartlarından kaynaklanan ferdî özelliklere bağlı ortaya çıkabileceğini söyleyen Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Sarper Işıksel, tiroid dokusundan az hormon salgılanan erişkinlerde yorgunluk, halsizlik, kabızlık, yaz günü bile üşüme, çalışma isteğinin kaybolması, saç dökülmesi, tırnak kırılması, cilt kuruluğu olduğunu tabir ederek bu belirtilerin guatr habercisi olabileceğini lisana getirdi.”
Tiroit dokusu olağandan büyükse…
Guatr denince genellikle tiroid dokusunun olağandan büyük boyutlarda olması anlaşılsa da bu her vakit için geçerli bir durum değildir. Dokunun büyüklüğü yaşa, cinsiyete, alınan iyot ölçülerine nazaran değişiyor. Hatta toplumlara ve bölgelere nazaran de tiroid dokusunun büyüklüğü farklı olabiliyor.
İyotlu tuz kullanımı tiroid dokusunun gereksinimleri için düşünülmüş olup sıhhat bakanlığı tarafında iyotlu tuz üretimi ve kullanılması özendirilmiş, maddelerle desteklenmiştir. Herkes iyotlu tuzun yararlı olduğunu bilir lakin yararının ne olduğunu bilmez. Bilhassa çocuk yaşlarında kesinlikle iyotlu tuz kullanılmalıdır. Tiroid dokusunun hastalıkları demek olan guatr iki kümede incelenir. Birinci kümede iyot eksikliği sonucu ortaya çıkan endemik guatr vardır. Ülkemizde; Karadeniz Bölgesi, Uşak, Ödemiş üzere bölgelerde bazen bütün bir köy ahalisinde görülebilen bu cins guatr vardır. Buralarda toprakta ve sudaki iyot ölçüleri çok düşüktür ve bu da guatr hastalığına sebep olmaktadır. İkinci kümede sporadik yani nonendemik guatr vardır. Bu tip guatrlarda iyot eksikliği kelam konusu değildir.
HORMON SEVİYESİNE NAZARAN 3 KÜMEDE İNCELENİYOR
Tiroid dokusu temel olarak triiyodotironin, tiroksin isimli iki tane hormonu salgılar. Bunlar T3 ve T4 olarak da bilinirler. İşte guatr bu hormon seviyelerine nazaran üç kümede incelenirler. Birinci kümede olağan düzeyde T3 ve T4 salgılanan guatrlar bulunur. Olağan düzeyde hormon salgılayan guatrlar, ismi üstünde hastalarda uzunluğunda şişlik dışında hiçbir şikayete sebep olmaz.İkinci kümede fazla hormon salgılayan, yani fazla T3 ve T4 üreten guatr’lar bulunur. Bunlara hipertiroidi denir. Halk ortasında “zehirli guatr” olarak bilinir. Lakin natürel ki bu guatr zehirli değildir, yalnızca yakıştırma bir isimdir. Kanser ile de ilgisi yoktur. Zehirli denmesinin sebebi hastalarda çarpıntı, kilo kaybı, sonluluk, gözlerde fırlama, ellerde titreme, adet düzensizliği üzere çok çarpıcı hastayı çok rahatsız eden şikayetler vermesidir. Hipertiroidi tedavisi ilaçla ve ameliyatladır. Hastalar ameliyattan evvel hormon düzeylerinin olağana indirilmesi için uzun müddetli bir ilaç tedavisine muhtaçlık duyabilirler. Üçüncü kümede az hormon salgılayan guatrlar bulunur. Az hormon salgılayan guatrlara hipotiroidi denir. Bu hastalarda tiroid hormonları T3 ve T4 düzeyleri düşük bulunur.
Tedavide eç kalınırsa hastalık kalıcı olur
Tiroid dokusundan az hormon salgılanan erişkinlerde yorgunluk, halsizlik, kabızlık, yaz günü bile üşüme, çalışma isteğinin kaybolması, saç dökülmesi, tırnak kırılması, cilt kuruluğu olduğunu kaydeden Dr. Sarper Işıksel, “İştah çok azalmıştır lakin kilo artışı vardır. Bu kilo artışı bedendeki su birikmesine bağlıdır. Ses kalınlaşır, ilerleyici bir sağırlık gelişebilir. Hipotiroidi’ nin tedavisi büsbütün ilaçlardır. Eksik olan tiroid hormonu ilaç halinde hastaya verilince hasta süratle düzelir ve büsbütün olağana döner. Bebeklerde ve çocukluk yaşlarında ortaya çıkan hipotiroidi büyüme ve gelişme geriliğine ve hatta zeka geriliğine yol açar, sağırlık ve dilsizlik olabilir. Tedavide geç kalınırsa bebek ve çocuklar düzelmez, hastalık kalıcı olur. Bu yüzden Sıhhat Bakanlığının denetimi altında tüm hastanelerde yeni doğan bebeklere hipotiroidi tarafından zarurî kan tetkiki yapılmaktadır” formunda açıklamada bulundu.
Kanser görülme sıklığı artıyor
Birçok kere lisana getirdiğimiz üzere onlarca çeşit guatr vardır. Hepsinin özellikleri, teşhis teknikleri ve tedavileri farklıdır. Bazıları ilaçla tedavi edilir, kimileri ameliyatla, kimileri radyoaktif hususlarla. Onun için guatr denince hangi cins olduğu kesinlikle bilinmeli, bilinmiyorsa araştırılmalıdır. Birebir halde, tiroid kanseri demek de çok mana söz etmez. Zira tiroid kanserinin de birçok türü vardır. Ve hepsinin tedavisinde farklı prosedürler uygulanır. Lakin tüm kanserlerde olduğu üzere tiroid kanserinde de birinci tedavi seçeneği ameliyattır. Ameliyat, kanserde altın standarttır. Günümüzde tiroid ameliyatlarında standart eğilim tüm tiroid dokusunun alınması ve ömür uzunluğu tiroid hormanu kullanılması biçimindedir. Tiroid kanserleri uzun yıllar guatr zannedilirler ve fakat detaylı tetkiklerle yahut ameliyatla teşhis edilirler. Bu yüzden guatr’ı olan herkes kanser riski altındadır ve kesinlikle hekim denetiminde olmalıdır.
Kaynak: Mahmure
