Hastalık olarak bildiğimiz tiroid, aslında boğazımızdaki adem elması olarak isimlendirilen bölgenin altında, soluk borusunun önünde yer alan bir organdır. Tiroid bezinden salgılanan hormonlar, kan sirkülasyonuna karışarak ilgili sistem ya da organın uyarılmasını sağlar. Beden sıhhati açısından epey kıymetli olan tiroid bezi işlevlerinin tertipli olması, bedende oluşan metabolik süreçlerin çabucak hemen tümünü tesirler. Tiroid hastalıkları ise daima hissettiğiniz yorgunluk, halsizlik üzere sıkıntıların ortaya çıkmasına neden olur. Tiroid hastalığı hakkında merak edilenleri sizin için biraraya getirdik…
Tiroid nedir?
Tiroid, tıpta prominentia laryngea olarak tanımlanan ve halk ortasında adem elması olarak bilinen kıkırdak yapının çabucak altında bulunur. Kelebeği andıran yapısıyla kendini aşikâr eden bu organ, yutkunmayla birlikte üst aşağı hareket eder. Tiroid bezinin yan taraflarında şah damarı olarak tanımlanan atardamarlar bulunur. Hipofiz bezi, TSH isimli hormonu salgılayarak tiroid bezinin harekete geçmesini sağlar. Tiroid uyarıcı hormon olarak da bilinen TSH, sirkülasyon sistemi aracılığıyla tiroid bezine ulaşır ve tiroid bezinin hormon üretimini tetikler. Tiroid bezinin az ölçüde hormon salgılaması durumunda hipofiz bezi, TSH hormon salınımını artırır. Hipotiroidi olarak tanımlanan tiroid yetmezliği hastalığında bu yüzden TSH hormon seviyesi yüksek lakin tiroid bezi tarafından salgılanan T3 ve T4 hormon seviyesi düşük olur.
Tiroid hastalığı belirtileri neler?
Tiroid belirtileri şu halde sıralanabilir:
– Yorgunluk ve hâlsizlik,
– Beslenme sisteminde bariz bir değişim olmaksızın kilo almak ya da kilo vermek,
– Daima uyku isteği, dinç uyanamamak, gün içinde bitkin hissetmek, uykuya dalamamak üzere uyku sorunları,
– Depresif ruh hâli, konsantrasyon eksikliği, hafızanın zayıflaması, şuurun bulanık olması, anksiyete, panik atak gibi ruhsal ve zihinsel değişimler,
– Kol ve bacaklarda ani uyuşma ya da karıncalanma hissi, kas ve eklem ağrıları, kasların zayıflaması üzere kas yahut eklem sorunları,
– Regl periyodunda oluşan sancı ve ağrı şiddetinin artması, âdet kanamasının olağandan daha uzun ya da daha kısa sürmesi, âdet döngüsünün düzensizleşmesi üzere menstrüasyon sorunları,
– Libidonun düşmesi, cinsel isteksizlik ve kısırlık gibi sorunlar,
– Tüm diyet uygulamaları, idman ve ilaç kullanımına rağmen kolesterol seviyesinin düşük ya da yüksek seyretmesi.
Tiroid hastalıkları neler?
Guatr: Tiroid bezinin büyümesi olarak tanımlanan guatr, nodüler ve nodülsüz olarak iki farklı kümede incelenir. Nodülsüz guatr hastalığında tiroid bezi, simetrik olarak büyür, yüzeyi düz ve yumuşaktır. Nodüler guatrda ise tiroid bezi büyümüştür ve tümsekli bir yapıdadır. Guatr bazen hiçbir belirtiye yol açmazken bazen öksürük, ağrı ve nefes darlığı gibi şikayetlere neden olur. Guatr, ilaçla, cerrahi sistemlerle ve radyoaktif iyot tedavisi yollarından biri ya da birkaçı ile tedavi edilebilir.
Hipotiroidi: Tiroid bezinin T3 ve T4 hormonları başta olmak üzere ürettiği hormonların gereğince üretilememesine bağlı olarak gelişen hastalıktır. Hipotiroidi, hâlsizlik, kabızlık, ses kısıklığı, cilt kuruluğu, menstrüasyon döngüsünde bozulma, kilo artışı, soğuğa karşı hassasiyet, anemi, terleme, uykusuzluk gibi belirtilere yol açar.
Hipertiroidi: Tiroid bezinin bedenin ihtiyacından fazla tiroid hormonu üretmesi ile oluşan hipertiroidi, organ fonksiyonlarının hızlanmasına yol açar. Hipertiroidi; çarpıntı, el titremesi, kilo kaybı, sonluluk, heyecanlı olma, duygusallaşma, çok terleme, sıcağa karşı hassasiyet, ishal, saç dökülmesi, hâlsizlik, yorgunluk, gözlerin öne hakikat çıkması ve âdet düzensizliği üzere semptomlarla karakterizedir. Tedavisi, tiroid ilacı ile yapılarak hormon üretimi yavaşlatılır. Hormon üretiminin dengelenmesinin ardından radyoaktif iyot tedavisi ile kesin tedavi sağlanır.
