Özellikle son vakitlerde bir çok bayanın bu sistem sayesinde çocuk sahibi olma sayısının artmasıyla birlikte yumurta dondurma süreci bir öbür ismiyle bilinen ‘oosit dondurma’ kanser tedavisi alacak kişilerie önerilmektedir. tedabi bittikten sonra yumurtaları dondurulan şahısların tedavinin uygulanması ile rahatlıkla çocuk sahibi olabiliyor. Tüp Bebek Merkezi Sorumlusu Doç. Dr. Murat Özekinci, yumurta dondurma hakkında merak edilenleri anlattı.
YUMURTA DONDURMA SÜRECİ NEDİR KİMLERE YAPILIR?
Sağlıklı bayanlarda 30’lu yaşların ortalarından sonra yumurta rezervi bariz olarak azalmaya başlar. Bunun nedeni bayanların makul bir yumurta rezervi ile dünyaya gelmesi ve bu rezervin yaşla birlikte giderek azalmasıdır. Her adet döngüsü içinde atılan yumurta hücresinin kalitesi de, yaşın artmasıyla birlikte düşüş gösterir.
Yumurta rezervi azalmış kimi bayanlarda üreme çağı beklenenden daha kısa sürebilir. Bu manada 35 yaşına gelmiş ve 5 yıl içinde evlilik planı olmayan bayanlar risk altındadır. Şayet yumurta dondurma süreci daha evvel yaptırılmadıysa, 40 yaşından sonra bu metotlarla hamile kalma ihtimali de azalır. 40-42 yaşında bir bayanın tüp bebek metoduyla bebek sahibi olma mümkünlüğü %7-15 oranındadır ve bu şahısların zaten hamile kalma bahtı ise bu oranlardan çok daha düşüktür.
YUMURTA DONDURMA SÜRECİN GAYESİ NE?
Hiçbir risk faktörü ya da tıbbi mecburilik hali bulunmayan tüm sağlıklı bayanlarda menopoza yakın son 10 yılda hamile kalmak zorlaşmaktadır. Bunun şuurunda olan bayanların yumurtalarını daha genç yaşlarda dondurup sonra bu yumurtaları kullanarak hamile kalma sistemine toplumsal ya da elektif dondurma denmektedir. Kişi kendi isteğine bağlı olarak üreme potansiyelini korumak ister. Yurt dışında tüm yumurta dondurma sikluslarının en büyük çoğunluğunu bu küme bayanlar oluşturmaktadır.
Aslında yaş bir kadın için yumurta rezervi ve kalitesini ve hamile kalma potansiyelini göstermede en kıymetli parametredir. Son 15 yılda yumurta dondurma ve çözme teknolojisindeki gelişmeler, dondurma çözme süreçleri sonrasında hücre kayıp ve hasarlarının çok aza inmesini ve bu yolla oluşan gebeliklerin ve doğumların artmasını sağlamaktadır.
ERKEN MENOPOZ GÖRÜLENLER RİSK ALTINDA OLABİLİR!
Genetik durumlar yumurta rezervini etkilemektedir. Annesi, kız kardeşleri yahut kuzenlerinde 40 yaşından evvel menopoz görülen bayanlar risk altında olabilir. Aile hikayesinde erken menopoz olan bireyler, üreme konusunda deneyimli bayan hastalıkları ve doğum uzmanları tarafından kesinlikle değerlendirilmelidir. Bu türlü bir risk tespitinde yumurtalıkların uyarılarak gelişimi sağlandıktan sonra ultrason altında toplanıp dondurulması önerilmelidir. Daha sonra bu şahıslar menopoza girse bile geçmişte dondurulmuş oldukları yumurtalarını kullanarak hamile kalabilmeleri mümkün olmaktadır.
YUMURTA DONDURMA SÜRECİNİ KİMLER YAPTIRABİLİR?
Kanser tedavisi hedefiyle kullanılan radyoterapi ya da kemoterapi üzere tedavi usulleri bayanlarda yumurtalık dokusuna ziyan vererek yumurta rezervinin azalmasına ve doğurganlığın kaybolmasına yol açabilir. Bu türlü durumlarda tedavi öncesi yumurta hücreleri ya da dokusu dondurulup daha sonra kullanılmak üzere tüp bebek merkezlerinde koruma edilebilir.
Ayrıca kandaki hormon pahaları ya da ultrasonla over rezervinin azaldığının tespitinde yumurtaların dondurulması ve saklanması mümkündür. Öncesinde dondurulan bu yumurtalar kişi evlendikten sonra eşinin spermleriyle birleştirilerek embriyo elde edilebilir. Bu embriyoların transferiyle kişinin de hamile kalıp doğum yapması mümkün olabilmektedir.
